Prawo żądania badań lekarskich od podwykonawców

Od naszych zleceniobiorców (osób fizycznych lub osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i zawierających umowy w ramach prowadzonej działalności) żądamy zawsze przedstawienia aktualnych badań lekarskich, aktualnego zaświadczenia o odbyciu szkolenia z zakresu BHP (albo sami szkolimy te osoby z zakresu BHP) oraz potwierdzenia kwalifikacji. Czy nasza praktyka jest zgodna z przepisami prawa?

Państwa dotychczasowa praktyka polegająca na żądaniu od zleceniobiorców przedstawienia wskazanych dokumentów (bądź też alternatywnie szkolenia tych osób z zakresu BHP przez spółkę) jest zgodna z przepisami prawa.
Zgodnie z § 11 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu górniczego, prace w ruchu zakładu górniczego mogą wykonywać osoby, które posiadają:
1) wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do wykonywania tych prac;
2) dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy potwierdzoną posiadaniem aktualnego zaświadczenia o odbyciu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
3) aktualne badania lekarskie oraz inne badania stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Użycie w przytoczonym powyżej § 11 rozporządzenia określenia „osoby”, nie „pracownicy”, wskazuje na fakt, że powyższy wymóg dotyczy również nie-pracowników, którzy wykonują prace w ruchu zakładu górniczego, tj. osób, które nie mieszczą się w definicji pracownika uregulowanej w art. 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Wśród powyższych nie-pracowników znajdą się osoby, które wykonują określone czynności na podstawie m.in. umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Cytowany powyżej przepis nakłada na Państwa obowiązek weryfikowania czy takie osoby wykonujące prace w ruchu zakładu górniczego posiadają potrzebne kwalifikacje, aktualne zaświadczenia o odbyciu szkolenia z zakresu BHP oraz aktualne badania stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania danej pracy.
Również zgodnie z art. 304 § 1 Kodeksu pracy Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.
Przepis art. 207 § 2 Kodeksu pracy odnoszący się do obowiązku pracodawcy zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy interpretowany jest natomiast w razie wątpliwości rozszerzająco. Pracodawca powinien zatem dołożyć największą staranność, aby chronić zdrowie i życie pracowników (i nie-pracowników, przez odwołanie do art. 304 § 1 KP) przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Państwa działanie polegające na żądaniu od zleceniobiorców przedstawienia omawianych dokumentów ma to również na celu.