Zgłaszanie zamiaru wykonywania robót geologicznych

Nowela węglowodorowa wprowadziła szereg zmian także dla górnictwa niewęglowodorowego. Jedna z nich dotyczy poboru próbek geologicznych.

W celu „uszczelnienia” kontroli obowiązku przekazywania próbek geologicznych złóż kopalin objętych własnością górniczą, z dniem 1 stycznia 2015 r. ustawodawca nałożył nowy obowiązek na podmioty wykonujące roboty geologiczne. Obecnie notyfikacji organom podlega nie tylko zamiar przystąpienia do wykonywania robót geologicznych, lecz także zamiar poboru próbek geologicznych, o czym stanowi art. 81 ust. 3). Przyjrzyjmy się obu obowiązkom.

Notyfikacja zamiaru wykonywania robót geologicznych

Obowiązek zgłoszenia zamiaru przystąpienia do wykonywania robót geologicznych nakładała już ustawa (PGG) w pierwotnym brzmieniu, obowiązującym od 1 stycznia 2012 r. Zgłoszenia dokonuje podmiot (osoba), który uzyskał jedną z poniższych decyzji:
- koncesję na poszukiwanie lub rozpoznawanie złoża kopaliny,
- koncesję na poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla,
- koncesję na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złoża,
- decyzję o zatwierdzeniu projektu robót geologicznych.

Z racji profilu tematycznego czasopisma „Kopaliny”, pominę zagadnienia związane z kompleksem podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz koncesję węglowodorową.

Warto odnotować, iż obowiązkowi notyfikacyjnemu nie podlegają osoby, które wykonują prace geologiczne bez zastosowania robót geologicznych (np. geofizyka) lub osoby, które wykonują roboty geologiczne niewymagające zatwierdzenia projektu robót geologicznych. Do takich robót będą należały roboty określone w art. 85 i 85a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (dalej jako: PGG). Są to roboty związane z wykorzystywaniem ciepła Ziemi, wierceniem niektórych wkopów lub otworów wiertniczych (studni) oraz wykonywanie badań geofizycznych w celu zbadania struktur geologicznych związanych z występowaniem złóż węglowodorów.

Treść zgłoszenia zamiaru wykonywania robót

Art. 81 ust. 2 reguluje minimalną treść zawiadomienia o zamiarze przystąpienia do wykonywania robót. Powinny się znaleźć w nim następujące informacje: terminy rozpoczęcia i zakończenia robót, ich rodzaj i podstawowe dane oraz imiona, nazwiska i numery świadectw kwalifikacyjnych osób sprawujących dozór i kierownictwo robót.

Gdy chodzi o terminy, to ustawa wymaga podania zamierzonych terminów. Jeśli zatem wskazany jako termin rozpoczęcia robót okaże się w praktyce nieodpowiedni np. z uwagi na warunki pogodowe, to możliwym będzie – bez ponownego zawiadomienia – przystąpienie do prac np. dnia następnego, byle przed upływem zamierzonego terminu zakończenia robót. Zresztą i ten termin (końcowy) ustawa określa mianem „zamierzonego terminu”, a – jak wiadomo – praktyka może pierwotne plany zmodyfkować.

Rodzaj i podstawowe dane o robotach geologicznych nie może być wyczerpujący i może odnosić się wprost do projektu robót geologicznych, np. „planowane są wiercenia z etapu I opisanego szerzej w projekcie robót geologiucznych”. Niewielka złożoność robót geologicznych w przypadku złóż nieobjętych własnością górniczą (w przeciwieństwie np. do węglowodorów), a także stosunkowo rzadkie wariantowanie i etapowanie tych robót powodują, iż opis ten w zasadzie w wielu przypadkach będzie dla organu zbyteczny. Skoro jednak ustawa taki wymóg formułuje, to opis ten musi się w zawiadomieniu znaleźć, choćby miał być szczątkowy.

Wartym odnotowania jest fakt, iż przepis nie wymaga podania w zawiadomieniu lokalizacji robót – ta jest bowiem szczegółowo opisana w projekcie robót geologicznych.

Zawiadomienie winno być złożone organowi administracji geologicznej (staroście lub marszałkowi województwa), a także wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) gminy, na terenie której będą wykonywane roboty. Jeśli do robót znajdą zastosowanie przepisy o ruchu zakładu górniczego (zob. art. 86 PGG), wówczas zawiadomienie winno być złożone także właściwemu dyrektorowi okręgowego urzędu górniczego.

Ważne przy tym, by zawiadomienie o zamiarze przystąpienia do wykonywania robót geologicznych było złożone na co najmniej 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia robót. Złożenie zawiadomienia z naruszeniem tego terminu (tj. w krótszym terminie) albo zawiadomienia niezawierającego wszystkich wymaganych przepisami informacji powoduje bezskuteczność zawiadomienia.

Zawiadomienie o zamiarze poboru próbek

Nowym obowiązkiem nałożonym począwszy od 1 stycznia 2015 r. jest notyfikacja zamiaru poboru próbek w wyniku wykonywania robót geologicznych. W przypadku złóż nieobjętych własnością górniczą obowiązek ten jest zupełnie niepotrzebny, jednakże ustawodawca na wszelkie uwagi w tym zakresie pozostał głuchy, wskutek czego każde pobranie próbki – nawet próbki piasku – podlega temu obowiązkowi. W zawiadomieniu wystarczy zgłosić sam zamiar poboru próbek, przy czym ustawa nie wymaga ani podania ilości próbek, ani lokalizacji ich poboru. Wydaje się, że jednozdaniowa notyfikacja w zupełności wystarcza dla uczynieniu zadość obowiązkowi z art. 81 ust. 3 PGG.

Podmiotem obowiązanym do poinformowania o zamiarze poboru próbek są te same osoby (podmioty), na które nałożono obowiązek notyfikacji zamiaru przystąpienia do wykonywania robót geologicznych (patrz wyżej). Informacja w sprawie próbek powinna być złożona organowi administracji geologicznej (staroście lub marszałkowi) oraz Państwowemu Instytutowi Geologicznemu – Państwowemu Instytutowi Badawczemu (jako pełniącemu państwową służbę geologiczną) – i to najpóźniej na 7 dni przed zamierzonym dniem poboru próbek.

Wspólna notyfikacja zamiaru wykonania robót oraz poboru próbek

Wobec braku jakiegokolwiek zakazu w przepisach nie widzę przeszkód, by w przypadku większości robót geologicznych obejmujących złoża „pospolite” notyfikować organom jednocześnie zarówno zamiar przystąpienia do wykonywania robót geologicznych oraz zamiar poboru próbek. Co prawda występują pewne różnice w zakresie informowanych organów (zamiar robót zgłasza się organowi administracji geologicznej, wójtowi, a w pewnych przypadkach także dyrektorowi OUG, natomiast zamiar poboru próbek – organowi administracji geologicznej i PIG-PIB), to jednak wysłanie wspólnego zawiadomienia do wszystkich podmiotów będzie równoznaczne z wypełnieniem obowiązków notyfikacji. Należy jednak pamiętać o dochowaniu terminu – w przypadku łącznego zawiadomienia, musi być ono złożone w terminie zakreślonym dla zawiadomienia o zamiarze przystąpienia do robót geologicznych, tj. 14 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia.