posted by: Hubert Schwarz
Utworzono: 17 październik 2015

Uzgodnienie decyzji WZiZT-właściwość organów

Przepis nakazuje uzgadniać decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z „właściwym organem administracji geologicznej” — w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych. Który organ administracji geologicznej należy uznać za właściwy?

Nowela węglowodorowa, a więc nowelizacja ustawy z dnia 9 VI 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze („PGG”), zmienia nie tylko przepisy PGG dotyczące węglowodorów, lecz także przepisy innych ustaw, w tym ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym („UzagPrzestrz”). Ustawodawca z dniem wejścia w życie noweli węglowodorowej, a więc z dniem 1 stycznia 2015 r., nadał nowe brzmienie art. 53 ust. 4 pkt 5 UZagPrzestrz. Obecnie przepis ten nakazuje uzgadniać decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z „właściwym organem administracji geologicznej” — w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych. Który organ administracji geologicznej należy uznać za właściwy?

Wbrew pozorom, odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Wiele osób w takich przypadkach odpowie zapewne, że albo starosta, albo marszałek województwa, kierując się zasadą podziału wyznaczoną przepisami PGG (a więc starosta w sprawach tzw. mniejszych złóż, marszałek województwa — w pozostałych przypadkach). Czy rzeczywiście na taki podział pozwalają obowiązujące przepisy?

Ponieważ omawiana nowelizacja weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., to nie sposób oczekiwać, iż zostało już wydane przez sądy administracyjne jakiekolwiek orzeczenie dotyczące wspomnianej materii. W komentarzu do UZagPrzestrz pod red. prof. Niewiadomskiego nie znajdziemy odpowiedzi na zadane pytanie o właściwość organu, bowiem komentarz odsyła jedynie ogólnikowo do przepisów ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. Pójdźmy jednak tym tropem i zerknijmy do przepisów PGG. Artykuł 161 tejże ustawy normuje właściwość organów administracji geologicznej, którymi są — przypomnijmy — Minister Środowiska, marszałek województwa oraz starosta. Do właściwości Ministra oraz starostów należą sprawy związane z zatwierdzaniem projektów robót geologicznych oraz dokumentacjami geologicznymi, jeśli dotyczą materii wymienionych odpowiednio w art. 161 ust. 2 PGG (w przypadku starostów) oraz art. 161 ust. 3 PGG (w przypadku Ministra). Żaden z tych przepisów nie stanowi jednak o kompetencjach w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego bądź też o uzgadnianiu aktów planistycznych czy — wprost — decyzji WZiZT. Innymi słowy, przepisy art. 161 ust. 2 i 3 PGG, odnoszące się do kompetencji Ministra oraz starosty, ograniczają te kompetencje wyłącznie do spraw związanych z zatwierdzaniem projektów robót geologicznych oraz z dokumentacjami geologicznymi. Jeśliby tak spojrzeć na przywołane przepisy PGG, to jedynym organem uprawnionym do uzgadniania decyzji WZiZT byłby marszałek województwa, skoro do kompetencji tego organu należą wszystkie sprawy niezastrzeżone dla Ministra Środowiska oraz dla starosty. Czy taki był jednak cel ustawodawcy? Wiele osób zapewne zaprzeczy wskazując, iż kompetencje w odniesieniu do poszczególnych rodzajów złóż („mniejsze” — starostowskie, „większe” — marszałkowskie oraz złoża objęte własnością górniczą (poza wodami) — ministerialne) zostały już dawno „rozdzielone” przepisami PGG i trudno oczekiwać, by teraz, wyłącznie na potrzeby uzgadniania decyzji WZiZT, porządek ten „wywracać”. Jak jednak pogodzić „logikę” i „trójpodział” złóż z literalnym brzmieniem art. 161 PGG?

Przytoczę raz jeszcze przepis art. 53 ust. 4 pkt 5 UZagPrzestrz, wedle którego projekt decyzji należy uzgodnić z „właściwym organem administracji geologicznej — w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych”. Czy fraza „w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych” odnosi się do właściwego organu, czy też do zakresu uzgodnienia? Można byłoby doszukiwać się i takiego tłumaczenia, że owo „odniesienie do złóż” ma związek z „właściwym organem”, czyli że chodzi o „organ administracji geologicznej właściwy w odniesieniu do udokumentowanych złóż (…)”, co dałoby możliwość uznania, że decyzje WZiZT może uzgadniać nie tylko marszałek, ale i inne organy administracji geologicznej (każdy w ramach „swoich” złóż). Chyba jednak taka interpretacja przepisu art. 53 ust. 4 pkt 5 byłaby nieprawidłowa, bowiem fraza „w odniesieniu do złóż (…)” wyznacza granice uzgodnienia projektu decyzji. Świadczy o tym rozdzielenie pierwszej części zdania („właściwym organem administracji geologicznej”) od drugiej („w odniesieniu do …)” myślnikiem.

Reasumując: stosując wykładnię literalną przepisów art. 161 PGG oraz art. 53 ust. 4 pkt 5 UZagPrzestrz należałoby uznać, iż organem właściwym w sprawach uzgadniania decyzji WZiZT byłby marszałek województwa, działający przy udziale geologa wojewódzkiego. Przynaję, że kłóci się taki sposób wykładni z oczekiwaniami praktyki i dlatego jedynym sensownym wyjściem wydaje się skierowanie przez organ administracji geologicznej (zapewne będzie nim któryś z marszałków województwa) wniosku do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego.

KRYTERIUM UZGADNIANIA DECYZJI WZiZT


Na kanwie omawianego wyżej przepisu art. 53 ust. 4 pkt 5 UZagPrzestrz zrodziły się kolejne wątpliwości wśród geologów samorządowych, a dotyczą one kryterium (i granic) uzgadniania decyzji. Jak odczytywać frazę „w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych”? Na naszym forum dyskusyjnym zaproponowałem, by frazę tę odczytywać jako „udokumentowane złoża kopaliny oraz udokumentowane wody podziemne”. Biorąc pod uwagę inne przepisy, w tym zasadę ochrony złóż interpretowaną z art. 125 ustawy – Prawo ochrony środowiska należałoby uznać, iż przedmiotem uzgodnienia decyzji dokonywanego przez organ administracji geologicznej będzie nienaruszanie zasady ochrony udokumentowanych złóż kopalin oraz udokumentowanych wód podziemnych niebędących kopalinami. Udokumentowanymi wodami podziemnymi będą wszystkie wody podziemne niebędące kopalinami w rozumieniu PGG, a więc solankami, termalnymi i leczniczymi, dla których sporządzono dokumentację hydrogeologiczną w rozumieniu art. 90 PGG. Z kolei podziemnymi są wody znajdujące się pod powierzchnią ziemi w strefie nasycenia, w tym wody gruntowe pozostające w bezpośredniej styczności z gruntem lub podglebiem (art. 9 ust. 1 pkt 22 Prawa wodnego).

Należy pamiętać, iż uzgadnianie projektów decyzji (i związane z tym opisane wyżej wątpliwości) obejmie wszystkie rodzaje decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a więc zarówno decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego jak i popularne „wuzetki”, czyli decyzje o warunkach zabudowy.

do góry