Dozór ruchu podmiotów zewnętrznych w zg

Kto sprawuje dozór na kopalniach odkrywkowych – przedsiębiorca czy wykonawca (podmiot zewnętrzny)? Kto ma obowiązek przedstawić instrukcje i ocenę ryzyka do wykonania czynności – przedsiębiorca czy wykonawca?

Podmioty wykonujące w zakresie swojej działalności zawodowej czynności im powierzone w ruchu zakładu górniczego (czyli podmioty zewnętrze, którym przedsiębiorca powierzył czynności w ruchu zg) są obowiązane spełniać wymagania w zależności od rodzaju zakładu górniczego, które określone zostały wprost w art. 121 ust. 2 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (PGG). Wśród powyższych wymagań wymienia się obowiązek zapewnienia odpowiednich służb ruchu, w tym osób kierownictwa i dozoru ruchu oraz osób o kwalifikacjach niezbędnych do kierowania i wykonywania określonego rodzaju robót (art. 121 ust. 2 pkt 1 PGG). Podmiot zewnętrzny jest też zobowiązany zapewnić niezbędne środki materialne i techniczne umożliwiające bezpieczne wykonywanie robót, przeszkolić pracowników w zakresie znajomości przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym bezpiecznego wykonywania powierzonych im czynności, jak również ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe na stanowisku pracy oraz poinformować pracowników o tym ryzyku, a także stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Obowiązki określone w art. 121 ust. 2 PGG obciążają wprost podmiot zewnętrzny (wykonawcę), a nie przedsiębiorcę. A zatem to wykonawca jest za nie odpowiedzialny. Jednocześnie jednak pełną odpowiedzialność za ruch zakładu górniczego ponosi przedsiębiorca, w związku z czym jest on zobowiązany dopełnić najwyższej staranności w nadzorze nad podmiotami, którym powierza czynności w ruchu zg (B. Rakoczy, Prawo geologiczne i górnicze. Komentarz, wyd. LEX, Warszawa 2015 r.).
Poza wymienionymi wprost w art. 121 ust. 2 PGG obowiązkami nakładanymi na podmiot zewnętrzny, art. 121 ust. 1 PGG wprowadza zasadę odpowiedniego stosowania przepisów o ruchu zg do podmiotów wykonujących w zakresie swojej działalności zawodowej czynności im powierzone w ruchu zakładu górniczego. Nakaz stosowania przepisów odpowiednio oznacza, że podczas ich stosowania należy uwzględnić specyfikę spraw, których dotyczy odwołanie (będzie to zatem faktycznie rozpatrywane oddzielnie dla każdej sprawy).
Powierzając wykonanie robót podmiotowi zewnętrznemu są Państwo zobowiązani, zgodnie z art. 121 ust. 3 PGG, zawrzeć z tym podmiotem umowę, której obligatoryjnym elementem będzie określenie sposobu organizacji pracy wraz ze schematem organizacyjnym i dodatkowymi ustaleniami, które mają zapewnić bezpieczne wykonywanie robót. Art. 121 ust. 3 PGG wprowadza minimum elementów, które zawierać musi umowa powierzenia. Nie oznacza to oczywiście, że w umowie nie mogą zostać ustalone inne kwestie. Strony umowy mogą w niej zawrzeć postanowienia umowne różnego rodzaju, które będą obowiązywać strony, pod warunkiem, że postanowienia te nie naruszają obowiązujących przepisów prawa (w innym przypadku dane postanowienia będą nieważne).