Wyjawienie majątku przez dłużnika
Zbieranie dokumentacji, która będzie przydatna w trakcie postępowania egzekucyjnego należy zacząć w momencie podjęcia decyzji o współpracy z danym kontrahentem. Należy zgromadzić dokumentację związaną nie tylko z formą prawną prowadzonej przez niego działalności, ale również numer NIP, REGON, a w przypadku osób fizycznych również numer dowodu osobistego. Posiadanie ww. danych ułatwia w znacznym stopniu poszukiwanie majątku kontrahenta na etapie ewentualnego postępowania egzekucyjnego. Pomocne mogą być również informacje uzyskiwane z różnego rodzaju rejestrów.
Kiedy można złożyć wniosek o wyjawienie majątku?
Wniosek o wyjawienie majątku można złożyć w trzech sytuacjach:
a) po bezskutecznym umorzeniu egzekucji (całkowitym lub częściowym)
b) w toku prowadzonej egzekucji
c) przed wszczęciem egzekucji
Wierzyciel po bezskutecznym umorzeniu egzekucji musi wykazać, iż jego należność nie została zaspokojona w pełni lub częściowo. Dowodem na wykazanie bezskutecznej egzekucji będzie tytuł wykonawczy na którym komornik zaznacza w jakim zakresie należność została wyegzekwowana.
Natomiast w toku samej egzekucji wystarczy, iż wierzyciel do wniosku dołączy pismo komornika zawiadamiające o bezskuteczności egzekucji i wzywające wierzyciela do wskazania majątku dłużnika nadającego się do egzekucji. Jeżeli nie posiadamy takiego pisma, można zwrócić się do komornika z pismem o wskazanie stanu sprawy , a w szczególności wykazanie wyegzekwowanych środków.
W przypadku gdy do wszczęcia postępowania egzekucyjnego jeszcze nie doszło, sytuacja wierzyciela jest nieco trudniejsza, pomimo tego, iż musi on jedynie uprawdopodobnić, iż nie uzyska w pełni zaspokojenia swoich wierzytelności z majątku dłużnika albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres 6 miesięcy.
Wobec kogo można żądać wyjawienia majątku?
Wyjawienia majątku można żądać zarówno od osoby fizycznej jaki i od osoby prawnej. W doktrynie panuje pogląd, iż wyjawienia można żądać również od jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, których przedmiot działania obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej i którzy mają dzięki temu zdolność sądową przed sądami gospodarczymi.
Sposób postępowania przy złożeniu wniosku o wyjawienie majątku
Wierzyciel składa wniosek o wyjawienie majątku do sądu. Sądem właściwym jest sąd miejsca zamieszkania dłużnika, a w przypadku przedsiębiorcy sąd właściwy ze względy na siedzibę przedsiębiorcy. Wniosek o wyjawienie majątku podlega opłacie stałej w wysokości 40 zł, zgodnie z art. 70 pkt. 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz. U. Nr 167 poz. 1398). Należną opłatę można uiścić w kasie Sądu lub wpłacić na rachunek bankowy Sądu. Dowód uiszczenia opłaty należy załączyć do wniosku.
W przypadku gdy sąd uzna wniosek za zasadny wyda postanowienie w którym zobowiąże dłużnika do złożenia wykazu majątku, z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych, posiadanych rachunkach bankowych oraz do złożenia przyrzeczenia według roty wskazanej w art. 913 kodeksu postępowania cywilnego. Składany przez dłużnika wykaz powinien mieć formę pisemną.
Warto zaznaczyć, iż jeżeli dłużnik nie zjawi się w Sądzie w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawi się ale wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, Sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie, może także zastosować areszt nie przekraczający jednego miesiąca.